Chọn chỗ đứng đi anh nhà báo!

Có thể, ngay lập tức bạn chọn cách đứng dựa trên các nguyên tắc của nghề báo. Đó là khách quan, trung thực, độc lập. Và với lựa chọn đứng ở vị trí độc lập để quan sát. Bạn sẽ đưa ra cho công chúng của tờ báo mà mình đang phục vụ những thông tin nhanh nhất, khách quan nhất, ngắn gọn nhất về việc kiện cáo đó. Và thông thường, đó chỉ là những thông tin thời sự vắn tắt, ngắn gọn. Thậm chí bạn sẽ thấy nó thực sự chung chung, đặc biệt rõ rệt hơn, khi bạn không biết ai là người “sẽ” đúng trong những tranh chấp này. Cuối cùng, bạn sẽ kết luận rằng: “sự việc đang được các cơ quan chức năng điều tra, làm rõ”.

Đến đây, bạn đã có thể hoàn tất sứ mạng của mình! Là một người đưa tin khách quan.

Nhưng đã bao giờ bạn tự đặt ra câu hỏi: mình có thể làm điều gì đó tốt hơn việc đưa thông tin hay không ?

Một số người sẽ nói “có” ! Vậy là chúng ta được xem, hay được đọc những bài viết sâu sắc hơn. Đó là những bài điều tra, phóng sự. Trong những bài viết này, người phóng viên chấp nhận đương đầu với những khó khăn, thách thức và cả thời gian nữa. Nhưng kết quả mà họ mang lại sẽ cụ thể hơn và nếu kết quả đó dựa trên sự độc lập, khách quan, công bằng, thì có thể khẳng định, bài báo đó có ích cho một trong hai phía, anh A hoặc những dân làng khác, hơn rất nhiều so với việc chỉ đưa những tin tức thông thường. Không những thế, bài báo đó còn có thể gây nên một sự ảnh hưởng nhất định đến độc giả, hay khán giả của tờ báo. Nó cho họ thấy cái đúng, cái thiện, cái đẹp thật sự là đâu. Và đồng thời nó cũng góp phần ca ngợi cho những điều đó, và thông qua việc bảo vệ cái đúng, cái thiện, cái đẹp đó, nó còn chỉ ra cho công chúng điều nên làm, điều nên tránh.

Một số người sẽ nói “không”! Rất có thể họ chưa có đầy đủ thông tin về sự vụ. Nhưng thông thường, lý do chỉ đơn thuần là: họ không biết đứng về phía nào. Thực ra, cũng không hẳn họ không biết đứng về phía nào. Mà có lẽ chính xác hơn, họ không có được cái nền tảng độc lập, khách quan, trung thực đủ lớn để làm bệ đỡ cho các phân tích sâu sắc hơn. Và chính vì thế, bạn sẽ không bao giờ có thể trông đợi được ở những phóng viên này những bài báo điều tra hấp dẫn, ích lợi.

Họ cũng sẽ viện dẫn các nguyên tắc của nghề báo, rằng, nếu tôi viết để bảo vệ cái này, thì nó sẽ trái với nguyên tắc khách quan của nghề. Vậy thì, những phóng viên viết bài điều tra và chỉ ra được cái tốt cái xấu ở trên kia, họ đều làm trái với nguyên tắc của nghề nghiệp mà mình đang theo đuổi ư ?

Không phải như vậy ! Nếu anh không đủ sức khoẻ, nghị lực, niềm tin; nếu anh không biết được nền tảng của sự khách quan trong quan điểm làm báo; nếu anh không phân biệt được sự trung thực của một nhà báo với sự trung thực của một chính trị gia hay một bác sĩ; nếu anh không tự quyết được sự công bằng cho từng cá nhân hay sự công bằng cho một cộng đồng là quan trọng hơn...thì chắc chắn anh sẽ vi phạm nguyên tắc, cho dù anh có lớn tiếng:tôi viết dựa trên các nguyên tắc nghệ nghiệp.

Bạn phải lựa chọn chỗ đứng! Bạn không được phép đứng một bên chỉ để quan sát và cung cấp những mẩu tin. Dòng chảy thông tin ngày nay đã trở nên lớn hơn rất nhiều so với cách nay 2 năm hay 5 năm. Mẩu tin của bạn sẽ trở nên lạc lõng và nhanh chóng mất hút trong cơn lũ tin tức đó. Nếu bạn chỉ dùng các mẩu tin để có thể hy vọng tạo nên sự thừa nhận, thì bạn sẽ nhận được danh hiệu: Người đưa tin nhanh nhất!

Và các danh hiệu khác, như: Người bảo vệ sự thật. Người hướng đạo ưu tú. Người phát triển cộng đồng... sẽ được trao cho những người khác, chứ không phải là bạn. Người đưa tin ạ!

Giờ đây, công chúng của bạn không chỉ khát tin nữa. Họ thiếu rất nhiều loại vitamin. Đó là vitamin tình yêu, vitamin lòng thương, vitamin bác ái...

Bạn hãy đứng trên các nguyên tắc báo chí của bạn và lấy các loại vitamin đó làm điểm tựa cho trái tim nhà báo nóng hổi của mình. Rồi bạn sẽ thấy cuộc sống này thật đẹp biết bao nhiêu...